Dieta ketogeniczna polega na drastycznym ograniczeniu podaży węglowodanów diecie, co nie zawsze jest bezpieczne. Często wykorzystywana jest do leczenia chorób, ale bywa też stosowana jako remedium na nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie. Czy słusznie?
Dieta ketogeniczna – na czym polega?
Dieta ketogeniczna jest sposobem odżywiania, który zakłada zwiększenie podaży tłuszczów z diety oraz jednoczesne ograniczenia spożycia węglowodanów. Trzeba wiedzieć, że jest to dieta, która stosowana bez konsultacji i prowadzenia przez specjalistę, będzie zagrożeniem dla organizmu człowieka. Tylko dietetyk lub lekarz może zaplanować dla nas tę dietę.
Codzienna dieta większości z nas zakłada spożycie 50% węglowodanów, 35% tłuszczów oraz 15% białka. W diecie ketogenicznej węglowodany pokrywają tylko 10-20% zapotrzebowania, natomiast tłuszcze i białka to 80-90% całej energii spożytej w ciągu dnia. W tej diecie organizm nie może pozyskiwać energii z węglowodanów, jak to zwykle się dzieje, szuka zatem innych źródeł energii, którym w tym wypadku są tłuszcze.
Pojawia się ketoza, czyli proces rozpadu tłuszczów, aby można je było wykorzystać jako energię. Dzieje się tak pod wpływem toksycznych ciał ketonowych, które we krwi zaczynają dominować nad życiodajną glukozą.
Bardzo szybko znika uczucie głodu, które jest niejako reakcją obronną organizmu – nie ma węglowodanów, nie mogę wyprodukować energii, więc wyłączę mechanizm, który jeszcze bardziej mnie do nich ciągnie. Jak w każdym przypadku, organizm szybko adaptuje się do nowych, złych warunków i zaczyna sobie radzić, bo priorytetem jest utrzymanie organizmu przy życiu. Dlatego po kilku lub kilkunastu dniach dużego spadku formy, zaczynamy powoli wracać do normalnego funkcjonowania na nowych zasadach.
Ciała ketonowe produkowane są w wątrobie z przekształcenia kwasów tłuszczowych na energię. Następnie transportowane są przez krew do wszystkich komórek organizmu. W ten sposób organizm przetwarza toksyczne substancje, na substancje odżywcze.
Dieta ketogeniczna – co jeść, a czego nie jeść?
Nie tylko ilość danej substancji jest istotna, ale także rodzaj produktów, po które sięgamy. Tłuszcze powinny stanowić podstawę każdego posiłku, ale równie ważne jest to, aby nie były przetworzone. Możemy zatem sięgać po masło czy smalec, ale też po tłuste ryby, mięso i jaja. Węglowodany powinny pochodzić głównie z warzyw i owoców i to tych, które zawierają minimalną ilość cukrów, a więc przede wszystkim z zielonych części warzyw.
Co zatem powinniśmy jeść na diecie ketogenicznej?
- mięso – wołowinę, wieprzowinę, ale także dziczyznę i drób;
- jaja – od sprawdzonych dostawców;
- ryby i owoce morza – łosoś, halibut, makrela, sardynki i wszystkie owoce morza;
- tłuszcze zwierzęce i roślinne – tylko naturalne, a więc smalec, masło i olej kokosowy;
- nabiał – śmietana, jogurt pełnotłusty, mleko – także tłuste;
- warzywa – szpinak, brokuły, jarmuż, sałata, ogórek, oliwki, kapusta, awokado;
- orzechy – każde;
- napoje – przede wszystkim woda, ale też herbaty ziołowe, mleka roślinne bez cukru itd.;
- zioła – wszelkiego typu.
Czego natomiast nie jeść w czasie diety ketogenicznego?
- cukrów – w żadnej postaci, słodyczy, napojów gazowanych, soków i większości owoców;
- skrobi – ziemniaków, płatków zbożowych, kasz, bananów;
- innych produktów zbożowych – makaronów, ryżu, kukurydzy czy śniadaniowych płatków;
- produktów przetworzonych – także półproduktów i gotowych dań;
- produktów light – w czasie tej diety sięgamy głównie po produkty pełnotłuste.
Wady i zalety diety ketogenicznej
Dieta ketogeniczna okazuje się skuteczna w leczeniu lekoopornej padaczki. Naukowcy uważają, że ciała ketonowe chronią komórki nerwowe przed uszkodzeniami, czego nie może zrobić czysta glukoza. Taka terapia sprawdza się głównie wśród dzieci.
Niewątpliwie pierwsze miesiące tej diety powodują poprawę samopoczucia i mogą dawać efekt utraty wagi. Trzeba pamiętać jednak, że często jest to spadek masy mięśniowej, w efekcie rozpadu glikogenu, który zatrzymywał wodę właśnie w mięśniach. Sama dieta jest też mocno niefizjologiczna, zatem nie można jej traktować jako pierwszej opcji dla odchudzania. Wychodzenie z tej diety także powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty, który będzie kontrolował wyjście z diety keto, aby nie doszło do zaburzeń hormonalnych w organizmie.
